Zrób dziś eksperyment. Odłącz od komputera mysz, zapomnij o istnieniu laptopowego touchpada lub ekranu dotykowego i przez godzinę spróbuj korzystać z internetu, używając tylko klawiatury. Szybko przekonasz się, na jakie bariery trafia w sieci część osób z niepełnosprawnością. W ten sposób dołączysz do akcji Integracji „Godzina bez myszy”. W tym roku do udziału w niej zaprasza Paweł Wdówik, wiceminister rodziny, Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.
Akcja „Godzina bez myszy”, która odbywa się w tym roku po raz siódmy, została zainicjowana przez Fundację Integracja i stanowi część polskich obchodów Światowego Dnia Świadomości Dostępności (Global Accessibility Awareness Day), obchodzonego co roku w trzeci czwartek maja.
Dostępność stron i serwisów internetowych, mediów społecznościowych czy programów do wideokonferencji jest szczególnie istotna w obecnej sytuacji, gdy wiele firm przeszło na tryb pracy zdalnej i internet stał się podstawowym narzędziem pracy dla wielu z nas. Niepoprawnie zaprojektowane strony dla osób pełnosprawnych to uciążliwość i niewygoda, dla osób z niepełnosprawnościami – to często przeszkoda, uniemożliwiająca codzienną pracę.
Jak pracuje minister Wdówik?
Wiele osób nie jest w stanie sobie wyobrazić, w jaki sposób osoby z niepełnosprawnością korzystają z komputera – i na jakie problemy natrafiają. Dlatego do tegorocznej odsłony akcji „Godzina bez myszy” Integracja zaprosiła Pawła Wdówika, sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Jest osobą niewidomą, ale nie stanowi to dla niego przeszkody w codziennym realizowaniu swoich obowiązków, które w dużej mierze polegają na pracy przed komputerem – pod warunkiem, że strony i oprogramowanie, z których korzysta, są poprawnie zaprojektowane.
W krótkim filmie pokazuje, jak osoba niewidoma korzysta z laptopa i dlaczego dostępność cyfrowa jest tak istotna:
Jak wziąć udział w akcji?
Wzięcie udziału w akcji jest banalnie proste – wystarczy przez dowolną, wybraną przez siebie godzinę, podczas przeglądania stron internetowych nie korzystać z komputerowej myszki lub touchpada. I spróbować wykonywać przy tym rutynowe czynności związane z pracą czy rozrywką w sieci. Integracja zachęca też do dzielenia się w mediach społecznościowych doświadczeniami ze swojej godziny bez myszy za pomocą prostego hashtagu: #godzinabezmyszy
Z myszy komputerowej lub touchpada w laptopie nie może korzystać wiele osób z niepełnosprawnościami, w tym osoby niewidome, które zamiast myszki używają klawiatury. Rezygnując z tych urządzeń, można sprawdzić, czy nasza ulubiona strona internetowa jest dostępna, tj. zbudowana tak, żeby mógł z niej korzystać każdy – także osoby z niepełnosprawnościami i osoby starsze. Jeśli tak jest, bez problemu można się po niej poruszać wyłącznie przy pomocy tabulatura, strzałek i skrótów klawiszowych.
Jak poruszać się bez myszy?
Przy prawidłowo przygotowanej stronie internetowej dla osób z niepełnosprawnościami, do podstawowego korzystania z niej powinny wystarczyć cztery przyciski na klawiaturze:
- klawisz Tab, który zastępuje kursor myszki, co pozwala przechodzić między kolejnymi aktywnymi elementami strony (każde wciśniecie Tab to przesunięcie się do przodu na kolejny element);
- kombinacja klawiszy Shift+Tab, która działa jak Tab, ale do tyłu, czyli cofa poprzedni element;
- klawisz Enter zastępuje lewy przycisk myszki (przycisk akceptacji wyboru) – wciskając Enter, powinno się po zaznaczeniu linku przejść na nową stronę lub do nowego dokumentu;
- klawisz Backspace pozwala cofnąć się na poprzednio odwiedzoną stronę.
Szczegółowe zasady dostępności określa międzynarodowy standard WCAG 2.0. (Web Content Accessibility Guidelines – wytyczne dotyczące dostępności treści internetowych). Niestety, projektanci stron internetowych bardzo często ponad dostępność przedkładają estetykę. Najczęstsze błędy przy tworzeniu serwisów www, to: dokumenty publikowane w formie skanów (nieczytelne dla czytników osób niewidzących lub słabowidzących), zdjęcia i grafiki bez tzw. opisów alternatywnych, które osobom z niepełnosprawnościami wzroku pozwalają dowiedzieć się, co jest na ilustracji, oraz filmy bez napisów – nieużyteczne dla osób, które nie słyszą lub nie są w stanie samodzielnie włączyć głośnika. Dużymi utrudnieniami są również źle dobrane kolory strony (powinny być kontrastowe) czy brak możliwości znacznego powiększenia liter (nawet 16-krotnego).
Światowy Dzień Świadomości Dostępności
Inicjatorem Światowego Dnia Świadomości Dostępności (Global Accessibility Awareness Day) jest amerykański programista Joe Devon. W 2011 r. zaproponował zorganizowanie specjalnego dnia, który pozwoli uświadomić twórcom i użytkownikom stron internetowych, że najważniejszym elementem budowy serwisów powinna być funkcjonalność a nie różnego rodzaju „wodotryski graficzne”.
Integracja dla dostępności
Integracja od 25 lat dba o to, aby przestrzeń była pozbawiona barier – zarówno ta rzeczywista, jak i cyfrowa. Przeprowadza audyty istniejących i projektowanych stron internetowych, sprawdzając, czy są one zgodne z międzynarodowym standardem WCAG 2.0. Celem audytu jest zapewnienie możliwości i swobody obsługi serwisu przez jak największą liczbę użytkowników, bez względu na ich niepełnosprawność, wiek, oprogramowanie czy sprzęt, którego używają. Pozytywna opinia po przeprowadzeniu audytu lub pozytywna weryfikacja po wprowadzeniu zmian wskazanych w raporcie, skutkuje przyznaniem prestiżowego certyfikatu „Serwis bez barier”.
