Rzecznik Praw Obywatelskich rozważa zaskarżenie do Trybunału Konstytucyjnego nowych przepisów o parkowaniu uprzywilejowanym na skutek próśb napływających do jej biura. Integracja, największa polska organizacja działająca na rzecz osób z niepełnosprawnością wspólnie z GfK Polonia sprawdziła tymczasem faktyczną wiedzę Polaków o parkowaniu na tzw. „kopertach”. Aż 2/3 z nas uważa, że do parkowania w ten sposób wystarczy mieć naklejkę z symbolem wózka inwalidzkiego. Tylko co czwarty wskazuje na kartę parkingową, będącą w rzeczywistości jedynym, uprawniającym do tego dokumentem.

Popieramy ułatwienia, ale mało o nich wiemy

Jak pokazało badanie, Polacy zdają sobie sprawę z potrzeb osób z niepełnosprawnością związanych z poruszaniem się samochodem. Zdecydowanie mniejsza jest jednak ich wiedza o istniejących rozwiązaniach prawnych. Aż 79 proc. respondentów wskazało osoby z niepełnosprawnością jako uprawnione do parkowania na „kopertach”, ale zaledwie 16 proc. kojarzy z tym przywilejem posiadaczy kart parkingowych. 30 proc. badanych uważa, że karty powinny otrzymywać wszystkie osoby z niepełnosprawnością (bez wyjątków), 48 proc. przyznałoby je natomiast każdemu, kto „ma problemy w poruszaniu się”. Wyjątkowo niepokojąco wypadli studenci i urzędnicy, z których aż 3/4 sugerowało konieczność posiadania nie karty, ale specjalnej naklejki.

Badanie wskazuje, że Polacy są przeciwni nadużywaniu kart przez osoby nieuprawnione. Na pytanie „Czy najbliższa rodzina osoby niepełnosprawnej powinna mieć prawo do używania karty parkingowej?” aż 70 proc. respondentów odpowiedziało „Tak, ale tylko, gdy przewozi osobę niepełnosprawną”.

Ważna świadomość i kultura kierowców

Niestety w dalszym ciągu sporo problemów sprawia znalezienie uprzywilejowanego miejsca parkingowego. Aż 57 proc. respondentów widuje je zastawione samochodami osób nieposiadających uprawnień. Wszystko wskazuje zatem na to, że oprócz zmiany przepisów i wprowadzenia 500-złotowego mandatu za parkowanie na „kopercie” w nieuprawniony sposób, bardzo potrzebne są zmiany w samej kulturze i świadomości kierowców. To niepokojące zjawisko dotyczy zwłaszcza większych miast. Obserwowane było ono „często” przez aż 41 proc. mieszkańców ośrodków zamieszkałych przez więcej niż 500 tys. mieszkańców. W samej Warszawie auta nielegalnie parkujące na „kopertach” widywało wielokrotnie aż 48 proc. badanych.

Badanie wykonane metodą telefoniczną przeprowadzono na reprezentatywnej próbie 1000 dorosłych mieszkańców Polski, między 4 i 8 września, na podstawie próby losowej.

– Wyniki badania sugerują, że jesteśmy bardziej świadomi problemów jakie napotykają osoby z niepełnosprawnością, ale jednocześnie w sferze codziennych zachowań w dalszym ciągu pozostaje wiele do zrobienia. Porównując poziom inkluzji społecznej osób z niepełnosprawnością z krajami Europy Zachodniej widzimy, ile należy jeszcze nadgonić. Ważną rolę do odegrania mają zatem takie organizacje jak Integracja – komentuje Maciej Siejewicz z GfK Polonia.

Groźba skargi do Trybunału

W związku z nowelizacją przepisów o parkowaniu uprzywilejowanym związanych m.in. z koniecznością wymiany wszystkich kart parkingowych wydawanych według starego wzoru, Integracja wspólnie z PKN ORLEN oraz finansującym projekt Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, przygotowała kampanię informacyjną „Uwalniamy koperty dla najbardziej potrzebujących!”. Informuje ona o terminach i charakterze najważniejszych zmian w związku z nową kartą parkingową.

Projekt dobiega końca w grudniu, ale ostateczny termin wymiany kart wyznaczono na połowę przyszłego roku. Skargę dotyczącą przepisów może skierować jednak do Trybunału Konstytucyjnego Rzecznik Praw Obywatelskich. Wątpliwości budzi utrata ochrony praw nabytych związana z wcześniejszym przyznawaniem kart bezterminowo, czy odebranie ich osobom z problemami onkologicznymi i innym, których ograniczenia w mobilności nie są tak oczywiste.

– Nowe przepisy są konieczne – komentuje Piotr Pawłowski, prezes Integracji. – Zmiana dotyczy kilkuset tysięcy osób, z których część niestety straci uprawnienia. Najważniejszym celem jest jednak zapewnienie ułatwień dla tych, którzy mają największe problemy z poruszaniem się. Szacuje się, że dotychczas karty otrzymało między 650 a 900 tys. osób. Znaczna część tych osób po prostu skorzystała z przywileju, niekoniecznie go potrzebując. Podstawowy sens kart parkingowych polega na przyznaniu ich osobom naprawdę tego potrzebującym, które mają poważne problemy w poruszaniu się. Przy tak hojnym rozdawnictwie dostęp do ograniczonej z oczywistych względów liczby dostosowanych miejsc parkingowych stał się w ostatnich latach coraz mniej realny. Nowe przepisy mają też więcej zalet: regulują kary, wprowadzają centralną ewidencję posiadaczy kart, utrudniają ich podrabianie dzięki nowym zabezpieczeniom. Wiele krytycznych głosów obejmuje wymóg stawienia się do zespołów orzekających, ale karta nie dotyczy osób całkowicie niemobilnych. Pamiętajmy, że karta ma służyć osobom przemieszczającym się przy użyciu samochodu, czyli zdolnym do samodzielnego dotarcia zespołu orzekającego. Od decyzji tego ostatniego przysługuje też zresztą odwołanie – dodaje Piotr Pawłowski.

W tym tygodniu w Sejmie odbędzie się spotkanie inicjatorów reformy z przedstawicielami Rzecznika Praw Obywatelskich. Biuro prof. Ireny Lipowicz przed ostatecznym zaskarżeniem przepisów zapowiada wysłuchanie wszystkich, zainteresowanych stron.

Kampania informacyjna „Uwalniamy koperty dla najbardziej potrzebujących!” organizowana jest przez Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji przy współpracy z PKN ORLEN.

Kampania „Uwalniamy koperty dla najbardziej potrzebujących!” jest finansowana ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Spot telewizyjny kampanii: http://www.youtube.com/watch?v=WbsO2OiemAM

Więcej informacji: www.kartaparkingowa.pl oraz www.niepelnosprawni.pl.

Zapraszamy do kontaktu

Monika Kamińska
Koordynator ds. PR
e-mail: monika.kaminska@old.integracja.org
tel.: 502 518 546

Łukasz Drozda
Specjalista ds. promocji
e-mail: lukasz.drozda@old.integracja.org
tel.: 519 066 482